Η Σχεδία της Αναστασίας Λύρα (Κώστας Σιμόπουλος, Περιοδικό Χορός,1996)
Mια πρόταση για χορευτικούς πλόες
«Θα 'θελα να χα φράσεις άγνωστες, εκφράσεις καινούργιες, μια γλώσσα που να μην έχει χρησιμοποιηθεί, να μη γνωρίζει την επανάληψη, να μη γνωρίζει τη φθορά και που κανένας άνθρωπος να μην την έχει ποτέ στο παρελθόν μιλήσει» ΧΑΧΑΠΕΡΕΣΕΝΜΠΙ (2000 π.χ.). Η πιο ρωμαλέα δήλωση για την ανάγκη και το άγχος της πρωτοτυπίας που γνωρίζω, έχει ηλικία 4.000 χρόνων.
Αντίθετα, μια από τις πιο επιτυχημένες απόπειρες για να καταχτηθεί, χωρίς μάλιστα αισθητικές βαναυσότητες, ρηχούς διανοητικισμούς και κακόγουστες προκλήσεις, είναι πολύ πρόσφατη. Μού την πρόσφερε το μικρό χορευτικό σύνολο της Αναστασίας Λύρα.
Και η επιτυχία αυτή προέκυψε αβίαστα γιατί η εμπνεύστρια της Σχεδίας έχει εμπνεύσεις. Ξέρει να ανανεώνει χωρίς να θρυμματίζει, να ξαφνιάζει χωρίς να βανδαλίζει, να προκαλεί χωρίς να χυδαιοσκοπεί. Διαθέτει κάτι απαραίτητο για το χορό: χάρη. Όχι μόνο σωματική αλλά και πνευματική. Κι επιπλέον γνωρίζει να την μεταδίδει να την οργανώνει και να την επιβάλλει στους χορευτές της σαν διπλή πρόταση πειθαρχίας κι' ελευθερίας.
Βλέποντας κανείς την πλοήγηση της Σχεδίας στον χορευτικό ωκεανό αισθάνεται τι σημαίνει πραγματική ανανέωση. Επτά, και στην δεύτερη και πιο πετυχημένη σύνθεση πέντε άτομα, χορευτές με διαφορετικές ικανότητες και φυσικά προσωπικότητες, δημιουργούν, ένα στέρεο και ταυτόχρονα εύθραυστο σύνολο.
Η πρωτοτυπία λοιπόν δεν βρίσκεται στις καινοφανείς κινήσεις ή τα εκφραστικά ευρήματα, αλλά εκεί που πρέπει πάντα ν' αναζητείται στους απρόοπτους συνδυασμούς.
«Η Τέχνη» έλεγε ο Πωλ Βαλερύ «συνίσταται στην ικανότητα να προβάλλονται απροσδόκητες σχέσεις και ταυτόχρονα να εξαφανίζονται οι προφανείς». Αυτό εξασφαλίζει την πρωτοτυπία της, την συνεχή ανανέωσή της, τις ρήξεις και την συνέχειά της.
Το συγκρότημα της Αναστασίας Λύρα φαίνεται να γνωρίζει αυτό το μικρό μυστικό. Δημιουργώντας ένα νοητό χώρο γλιστερό και με κινδυνώδη ισορροπία, μία Σχεδία που χορεύει μόνη της, οι χορευτές κατορθώνουν να χορέψουν απάνω της ένα δεύτερο χορό.
Αυτή η διπλή χορευτική κίνηση, που περιορίζει και σταθεροποιεί στο πρώτο της επίπεδο, που σχεδόν εξαφανίζει τα άτομα για να αναδείξει τον κοινό χορευτικό τους χώρο, συμπληρώνεται ωστόσο στο δεύτερο, όπου τα άτομα ξανακερδίζουν, με κίνδυνο βέβαια, την χορευτική τους ελευθερία.
Το αποτέλεσμα; Ένα μάθημα της τέχνης του αυτοσχεδιασμού, μια ανανεωτική αισθηματική εμπειρία, γεμάτη χάρη μουσική και δύναμη.
Κώστας Σιμόπουλος
Περιοδικό Χορός, τ. 23. Φθινόπωρο, 1996.