Μια καλοτάξιδη Σχεδία Χορού (Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, 1998)

Διατηρώ μια πολύ ζωηρή ανάμνηση από το Δρώμενο Σμήνη Νησίδες Αστερισμοί με την Σχεδία Ομάδα Χορού της Αναστασίας Λύρα, που ξετυλίχθηκε ανάμεσα στα έργα της έκθεσης «Η τέχνη στο τέλος του 20ού αιώνα» από το Μουσείο Whitney της Νέας Υόρκης, στην Εθνική Πινακοθήκη, τον Σεπτέμβριο του 1996, για να μετεξελιχθεί αμέσως μετά σε Σχεδία Πόλις στους δρόμους της Αθήνας.

Με φόντο το μαύρο μινιμαλιστικό έργο του Sol Lewitt, που κάλυπτε δυο ολόκληρους τοίχους της κατάλευκης μαρμάρινης αίθουσας, οι χορευτές της Σχεδίας, εράσμια νεαρά κορίτσια και αγόρια, ντυμένα κι εκείνα με μινιμαλιστικά ασπρόμαυρα κοστούμια, ανέπτυξαν μια λιτή μιμική πολλαπλά σημαίνουσα.

Η χορογραφία, μελετημένη και προσαρμοσμένη στο χώρο, μας πρότεινε ζωντανά γλυπτικά συντάγματα, που συμπλήρωναν τα έργα της έκθεσης και μας βοηθούσαν να εμβαθύνουμε στο κρυμμένο νόημά τους. Οι χορευτές κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους επισκέπτες δημιουργώντας γέφυρες επικοινωνίας με τα έργα, καταργώντας τα σύνορα ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή.

Οι γλυπτικά μελετημένες στάσεις των χορευτών αξιοποιούσαν με τους άξονες των κινήσεών τους όλες τις διαστάσεις του χώρου, αρχίζοντας από τη μεγάλη οριζόντια του δαπέδου. Βοηθούσαν έτσι το βλέμμα του θεατή να εξερευνήσει τον περιβάλλοντα χώρο, τα έργα που τον ενοικούσαν τις ποικίλες αντιδράσεις των άλλων επισκεπτών. Ένα είδος αθέατου ρευστού δημιουργούσε μια συγκινησιακή εναρμόνια σφαίρα όπου μπορούσαν να συνυπάρχουν φιλιωμένες οι τέχνες του χώρου ( ζωγραφική, γλυπτική) με τις τέχνες του χρόνου (χορός για την περίσταση) πλάι στο κοινό, στους δέκτες που συμμετείχαν ενεργά, εγκαταλείποντας την παραδοσιακή τους αδράνεια.

Η χορογραφία της Αναστασίας Λύρα δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο χρόνο, στη διάρκεια. Ο χρόνος της είναι ελαστικός. Άλλοτε ακινητεί στοχαστικά, δημιουργώντας ξέφωτα αυτοσυγκέντρωσης για τους χορευτές και τους ιδεατές, άλλοτε επιταχύνεται. Οι συγκοπές του χρόνου αιχμαλωτίζουν την κίνηση στη ροή της, όπως 8α έκανε ένα ενσταντανέ φωτογραφίας. Γ' αυτό το δέμα της Σχεδίας εν δράσει αποτελεί ανεξάντλητο χρυσοφόρο κοίτασμα για τους φωτογράφους, όπως μπορεί να κρίνει κανείς από το παρόν λεύκωμα με τις υπέροχες φωτογραφίες του Τάκη Αναγνωστόπουλου.

Από τις φωτογραφίες αυτές μπορώ να μαντέψω την επιτυχημένη και δραστική παρέμβαση της χορογραφίας Σχεδία Πόλις με ένα πλήθος από νεαρούς χορευτές, στην καρδιά του Λονδίνου. Το πλαίσιο αυτή τη φορά είναι ο δρόμος, η πλατεία, τα πρόπυλα των ωραίων κτιρίων τα μνημεία, οι φανοστάτες. Και οι ιδεατές, όχι οι άνετοι επισκέπτες ενός μουσείου, αλλά οι βιαστικοί και περίσκεπτοι διαβάτες που τρέχουν κυνηγώντας το χρόνο, αναλίσκοντας τη ζωή τους. Ξαφνικά τα ζωντανά αγάλματα, οι απροσδόκητες στάσεις τους, ο άλλος χρόνος των κινήσεών τους, τους αιφνιδιάζει, τους σταματά για λίγο, τους αλλάζει έκφραση και διάθεση, τους αποσπά βίαια από τη ματαιόσπουδη βιασύνη τους. Και πάλι οι φωτογραφίες των ιδεατών είναι ομιλητικές για την αίσθηση που προκάλεσε στο ποικιλόχρωμο λονδρέζικο κοινό η Σχεδία Πόλις της Αναστασίας Λύρα.

Η Σχεδία ξεκίνησε το «ταξίδι» της από την Εθνική Πινακοθήκη πριν από δύο χρόνια. Εύχομαι στη Σχεδία να είναι πάντα καλοτάξιδη και στην Αναστασία να την κυβερνά με την ίδια επιτυχία.

(1998) Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα
Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης
Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης

Share this post